Contact

De krop in de keel van Patti Smith

Aug 01, 2018

Daar sta je dan.. Je bent wereldwijd bekend voor je muziek, je bent een der groten in de annalen van de muziekgeschiedenis en er wordt je gevraagd om -in de winter van je leven- live een liedje te komen zingen. Een cover. Je ziet er geweldig uit, met je lange grijze haren, je coole pak. Je mag zingen in een prachtige zaal en het wordt uitgezonden voor een miljoenenpubliek. En toch is het been there, done that voor jou. Niet de eerste keer, hè Patti?

En toch overkomt het haar: in het begin van Dylans nummer A Hard Rain’s a-Gonna Fall (1963) raakt ze overspoeld door haar emoties. Eerst begint ze te haperen, dan valt ze stil. Ze verbijt de tranen die opwellen, krijgt de krop in haar keel niet weggeslikt. Ze probeert een adem te pakken die haar kracht geeft. Dan kijkt ze naar de grond en vangen haar handen haar vallende gezicht op. De gitarist speelt nog even door om haar de kans te geven zich te herpakken maar als ze zich met een klein stemmetje verontschuldigd, hapert ook hij.

“I apologize, sorry, I’m so nervous.”

De gitarist kijkt op, naar haar, naar de ceremoniemeester, naar de Zweedse koninklijke familie. Patti vraagt of ze mag inpikken. De 69-jarige vrouw klinkt - ziet er plots ook uit - als een timide meisje. “Can I start over,... that section?” vraagt ze stilletjes. Alsof het een repetitie is, een opname in een studio en niet de uitreikingsceremonie van de 109de Nobelprijs voor de Literatuur.

Een stilte valt.

'Please, start again', antwoordt de ceremoniemeester.

Opnieuw beginnen. De draad oppakken waar ze hem had laten vallen. Een nieuwe kans. Er komt applaus dat haar bange hart verwarmt. De krop in de keel deelt ze nu met haar publiek. Met de wereld. Haar stem zo meteen ook. Hoopt ze toch en dus opent ze haar longen om ze opnieuw helemaal te vullen.

De uitreiking van de 109de Nobelprijs voor de Literatuur zal herinnerd worden als een van de meest memorabele uit haar geschiedenis. De Zweedse Academie verbaasde met haar keuze de prijs toe te kennen aan de songwriter Bob Dylan omdat ‘hij nieuwe poëtische expressies had gecreëerd binnen de traditie van het Amerikaanse lied'. Hoewel de specialisten de kansen op een Nobelprijs voor Bob Dylan altijd belachelijk hebben gevonden, dachten de gokkers er al jaren anders over. Ze hebben gelijk gekregen. Een storm aan kritieken barstte los maar ik denk dat zijn songteksten nog nooit zoveel zijn gelezen daardoor. Bob Dylan zelf laat vervolgens amper van zich horen èn laat zich op de uitreiking vervangen door Patti Smith.

Wanneer grande dame Patti Smith Dylans plaats op het podium overneemt en dan haar performance even stillegt om haar emoties te temperen, gebeurt opnieuw iets wat het publiek een moment van gêne brengt. Zo dicht bij iemand staan die je bewondert én die ogenschijnlijk faalt, is intimiderend. Welke houding moet je aannemen? Hoe moeten we hierop reageren? Wat gebeurt er hier eigenlijk?

En daarom is de manier waarop het Patti Smith overkwam en overwon zo belangrijk voor ieder van ons. Haar oprechtheid, integriteit en authenticiteit zorgde ervoor dat het publiek met haar meevoelde. Ze stelde zich op een waardige manier kwetsbaar op. En dat is zo mooi, zo intens om dat mee te mogen maken. Het verbindt mensen.

Wie van een paard valt, moet er zo snel mogelijk terug op. Dat is voor wie op het podium staat niet anders. Voor wie onderneemt ook. Maar je stem terugvinden na falen is niet makkelijk. Ze vertelt immers wie je bent en hoe je je voelt. Ze is bang om nog meer gekwetst te worden. Maar je stem niet meer laten horen, is jezelf doodzwijgen. En wie ben je dàn nog?